Հայաստանն ու Հյուսիսային Մակեդոնիան` Բախումներն ու Կապերը
Ներածություն
Հայաստանն ու Հյուսիսային Մակեդոնիան, որոնք երկուսն էլ տարածաշրջանային ժառանգության ու բարդ ներազգային հարաբերությունների հարուստ պատմություն ունեն, ունեն բազմաթիվ նմանություններ և տարբերություններ։ Երկու երկրների միջև բախումներն ու կապերն իրենց արտացոլումն են գտել պատմության, քաղաքականության, տնտեսության ու մշակութային փոխազդեցության բազմաթիվ ոլորտներում։
Պատմական Բախումներ
Հայաստանն ու Հյուսիսային Մակեդոնիան երկար ու բարդ պատմություններ ունեն, որոնց ընթացքում հաճախ հայտնվել են տարբեր կայսրությունների և պետությունների ազդեցության ոլորտում։ Այս ազդեցությունները հանգեցրել են նրան, որ երկու երկրներն էլ ունեն ազգային ինքնության ու տարածքային պատկանելության յուրահատուկ զգացում։
Քաղաքական Հարաբերություններ
Հայաստանն ու Հյուսիսային Մակեդոնիան հաստատել են դիվանագիտական հարաբերություններ 1993 թվականին՝ CCCR-ի փլուզումից հետո։ Երկու երկրների միջև հարաբերությունները ընդհանուր առմամբ դրական են եղել, չնայած երբեմն նշվել են անհամաձայնություններ որոշ արտաքին քաղաքական հարցերի շուրջ։
Տնտեսական Կապեր
Հայաստանի և Հյուսիսային Մակեդոնիայի միջև տնտեսական կապերը համեմատաբար սահմանափակ են։ 2021 թվականին երկկողմ առևտրային փոխանակումը կազմել է ընդամենը 14 միլիոն դոլար։ Սակայն երկու երկրներն էլ հետաքրքրություն են հայտնել տարածաշրջանային առևտրի ու ներդրումների ավելացման նկատմամբ։
Մշակութային Փոխազդեցություն
Հայաստանն ու Հյուսիսային Մակեդոնիան ունեն հարուստ ու հին մշակութային ժառանգություն։ Երկու երկրներն էլ հայտնի են իրենց եկեղեցիներով, մենաստաններով ու պատմական հուշարձաններով։ Հայկական և հյուսիսային մակեդոնական մշակույթները զգալիորեն ազդեցություն են ունեցել միմյանց վրա դարերի ընթացքում։
Բախումների և Կապերի Հիմնական Բնութագրեր
Հայաստանի և Հյուսիսային Մակեդոնիայի միջև բախումներն ու կապերն ունեն մի շարք հիմնական բնութագրեր, այդ թվում`
- **Աշխարհագրական Ներխուժումը
** Հայաստան և Հյուսիսային Մակեդոնիա գտնվում են տարբեր տարածաշրջաններում, որոնցից առաջինը Հարավային Կովկասում է, իսկ երկրորդը Բալկաններում։
-
Պատմական Մրցակցություն` Երկու երկրների միջև պատմական մրցակցություն չի եղել։
- **Տարբեր Բնակչություններ
** Հայաստանի բնակչությունը կազմում է մոտ 3 միլիոն, իսկ Հյուսիսային Մակեդոնիայի 2 միլիոն։
-
Տնտեսական Կախվածություն` Երկու երկրների միջև տնտեսական կախվածությունը համեմատաբար ցածր է։
-
մշակութային նմանություններ` Հայաստանի և Հյուսիսային Մակեդոնիայի մշակույթները որոշ նմանություններ ունեն, ինչպիսիք են եկեղեցիների ու պատմական հուշարձանների հանդեպ ընդհանուր հետաքրքրությունը։
Համեմատական Բնութագիր
Տնտեսական աճի տեմպերը (%)
| Տարի |
Հայաստան |
Հյուսիսային Մակեդոնիա |
| 2019 |
7.6 |
3.6 |
| 2020 |
-6.3 |
-4.9 |
| 2021 |
5.7 |
4.8 |
**Միջին եկամուտը (ԱՄՆ դոլար) **
| Տարի |
Հայաստան |
Հյուսիսային Մակեդոնիա |
| 2019 |
4,311 |
5,544 |
| 2020 |
4,230 |
5,462 |
| 2021 |
4,632 |
6,015 |
Միջազգային առևտրային փոխանակումը (մլրդ. ԱՄՆ դոլար)
| Տարի |
Հայաստան |
Հյուսիսային Մակեդոնիա |
| 2019 |
7.6 |
7.5 |
| 2020 |
6.2 |
6.6 |
| 2021 |
8.4 |
8.0 |
Բնակչություն (մլն)
| Տարի |
Հայաստան |
Հյուսիսային Մակեդոնիա |
| 2019 |
2.96 |
2.08 |
| 2020 |
2.96 |
2.08 |
| 2021 |
2.97 |
2.08 |
Տարածք (հազ. կմ²)
| Տարի |
Հայաստան |
Հյուսիսային Մակեդոնիա |
| 2019 |
29.7 |
25.7 |
| 2020 |
29.7 |
25.7 |
| 2021 |
29.7 |
25.7 |
Թարգմանչաց
| Տարի |
Հայաստան |
Հյուսիսային Մակեդոնիա |
| 2019 |
12.2 |
8.1 |
| 2020 |
10.8 |
7.2 |
| 2021 |
13.3 |
9.3 |
Tips and Tricks
-
Տեղեկացված մնալը` Հայաստանի և Հյուսիսային Մակեդոնիայի միջև հարաբերությունների մասին ամենաուղղակի և ամենաարդիական տեղեկությունները ստանալու համար կարևոր է հետևել լուրերին և վերլուծությունների հուսալի աղբյուրներին։
-
Մշակութային Փոխազդեցությունը` Մշակութային փոխազդեցությունը հզոր գործիք է երկու երկրների միջև հասկացողություն և համագործակցություն կառուցելու համար։ Տարբեր մշակ
