Ավելի Լավ Հասկանալ Հայաստանի և Հյուսիսային Մակեդոնիայի Փոխհարաբերությունները
Հայաստան և Հյուսիսային Մակեդոնիա՝ Պատմական Կապեր և Դիվանագիտական Հարաբերություններ
Հայաստանն ու Հյուսիսային Մակեդոնիան երկու երկրներ են, որոնք տարբեր աշխարհագրական դիրքեր ունեն, բայց հարուստ պատմություն և ամուր դիվանագիտական կապերով։
Պատմական Կապեր
Հայ և մակեդոնացի ժողովուրդների միջև կապերը հասնում են դեռևս հնագույն ժամանակներին։ Մինչև մ.թ.ա. 331 թվականը Հայաստանը գտնվում էր Բարեգրավ Աքեմենյան կայսրության տիրապետության տակ, իսկ Մակեդոնիան՝ Գրեթե Մակեդոնիայի թագավորության։ Մ.թ.ա. 331 թվականին Մեծ Ալեքսանդրի գլխավորած մակեդոնական զորքերը նվաճեցին Հայաստանը։
Հետագա դարերում Հայաստանը և Հյուսիսային Մակեդոնիան գտնվեցին տարբեր հզոր կայսրությունների, այդ թվում Հռոմեական և Պարսկական կայսրությունների, տիրապետության տակ։ Միջին դարերում նրանք շարունակում էին պահպանել կապերն իրար հետ, հիմնականում առևտրի և մշակութային փոխանակումների միջոցով։
Դիվանագիտական Հարաբերություններ
Հայաստանն ու Հյուսիսային Մակեդոնիան հաստատեցին դիվանագիտական հարաբերություններ 1992 թվականին, երկու երկրների անկախացումից հետո։ Անկախության ձեռքբերումից ի վեր կողմերը աշխատել են իրենց հարաբերությունները բարելավելու և համագործակցությունը ամրապնդելու ուղղությամբ։
Տնտեսական Համագործակցություն
Հայաստանն ու Հյուսիսային Մակեդոնիան տարիների ընթացքում զարգացրել են ամուր տնտեսական հարաբերություններ։ 2020 թվականին առևտրի ծավալը կազմել է 15 միլիոն ԱՄՆ դոլար։ Հայաստան հիմնականում արտահանում է գյուղատնտեսական մթերքներ, մինչդեռ Հյուսիսային Մակեդոնիան արտահանում է դեղամիջոցներ, արդյունաբերական սարքավորումներ և տեքստիլ իրեր։
Մշակութային և Կրթական Համագործակցություն
Երկու երկրներն ունեն ամուր մշակութային և կրթական կապերը։ Նրանք կազմակերպում են համատեղ ցուցահանդեսներ, համերգներ և այլ մշակութային միջոցառումներ, նպաստելով իրենց հարուստ մշակույթների փոխանակմանը։
Բացի այդ, Հյուսիսային Մակեդոնիայում հայկական համայնքը բավականին մեծ է։ Հայերը Հյուսիսային Մակեդոնիայում ունեն իրենց եկեղեցիները, դպրոցները և մշակութային կազմակերպությունները, որոնք ապահովում են հայկական մշակույթի և լեզվի պահպանումը։
Հայ-հյուսիսամակեդոնական Հարաբերությունների Կանխատեսումներ
Հայաստանն ու Հյուսիսային Մակեդոնիան ունեն ամուր հիմք հետագա համագործակցությունը ամրապնդելու համար։ Նրանք շարունակում են աշխատել մի շարք ոլորտներում համագործակցությունը խորացնելու վրա, ներառյալ զբոսաշրջությունը, ներդրումները և ենթակառուցվածքների զարգացումը։
Այս համագործակցության շարունակական զարգացումը կնպաստի տարածաշրջանային կայունության և տնտեսական առաջընթացին։ Հետագայում հայ-հյուսիսամակեդոնական հարաբերությունները կշարունակեն հիմնվել փոխադարձ հարգանքի, ընդհանուր արժեքների և համատեղ հետաքրքրությունների վրա։
Հայաստան և Հյուսիսային Մակեդոնիա՝ Համեմատական Համաչափման Ցուցանիշներ
| Ցուցանիշ |
Հայաստան |
Հյուսիսային Մակեդոնիա |
| Բնակչություն |
2.9 միլիոն |
2.1 միլիոն |
| Մակերես |
29,743 կմ² |
25,713 կմ² |
| ՏՀԶ |
19,302 ԱՄՆ դոլար |
14,346 ԱՄՆ դոլար |
| Մարդկային զարգացման ինդեքս |
0.776 |
0.779 |
| Համախառն ազգային եկամուտ |
52,3 միլիարդ ԱՄՆ դոլար |
15,2 միլիարդ ԱՄՆ դոլար |
| Գործազրկության մակարդակ |
18,4% |
16,5% |
Հայ-հյուսիսամակեդոնական Հարաբերությունները՝ Փաստեր և Պատմություն
- Հայաստանը և Հյուսիսային Մակեդոնիան 1992 թվականին հաստատել են դիվանագիտական հարաբերություններ։
- Երկու երկրներն էլ ամբողջական անդամ են Եվրոպայի Անվտանգության և Համագործակցության Կազմակերպության (ԵԱՀԿ)։
- 2020 թվականին առևտրի ծավալը կազմել է 15 միլիոն ԱՄՆ դոլար։
- Հյուսիսային Մակեդոնիայում հայկական համայնքի թիվը կազմում է մոտ 10,000 մարդ։
- Համաշխարհային զբոսաշրջության և զբոսաշրջության խորհրդի (WTTC) տվյալներով՝ զբոսաշրջությունը Հայաստանի ՀՆԱ-ի մոտ 3,2% է կազմում։
Հայաստան-Հյուսիսային Մակեդոնիա Համագործակցության Կարևորագույն Ոլորտներ
Տնտեսական Համագործակցություն
- Առևտուր և ներդրումներ
- Տուրիզմ
- Տրանսպորտ և ենթակառուցվածք
- Էներգետիկա
Մշակութային և Կրթական Համագործակցություն
- Մշակութային փոխանակումներ
- Մշակութային ժառանգության պահպանում
- Կրթական համագործակցություն
- Հայ
