การคลอดลูกท้องแรกของแมว: คู่มือฉบับสมบูรณ์
บทนำ
การคลอดลูกท้องแรกของแมวเป็นช่วงเวลาที่น่าตื่นเต้นและสำคัญ ทั้งสำหรับแมวและเจ้าของ ทว่าก็อาจสร้างความวิตกกังวลและไม่แน่นอนได้เช่นกัน คู่มือฉบับนี้จะให้ข้อมูลที่ครอบคลุมเกี่ยวกับกระบวนการคลอดลูกท้องแรกของแมว รวมถึงวิธีเตรียมตัว สัญญาณที่ต้องสังเกต และขั้นตอนในการดูแลทั้งแม่แมวและลูกแมว
การเตรียมตัวสำหรับการคลอดลูก
สร้างรังสำหรับคลอดลูก
ประมาณ 2-3 สัปดาห์ก่อนกำหนดคลอด ให้จัดเตรียมรังสำหรับคลอดลูกในที่เงียบสงบและปลอดภัยแก่แมว รังอาจเป็นกล่องกระดาษขนาดใหญ่หรือเตียงแมวที่มีด้านข้างที่สูง เพื่อให้ความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยแก่แม่แมว
ตรวจสุขภาพแม่แมว
พาน้องแมวไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพก่อนกำหนดคลอด 2-4 สัปดาห์ สัตวแพทย์จะตรวจสอบสุขภาพโดยทั่วไปของแม่แมว ตรวจหาพยาธิ และประมาณการวันคลอดที่คาดการณ์ไว้
เตรียมอุปกรณ์จำเป็น
เตรียมอุปกรณ์ที่จำเป็นสำหรับการคลอดลูกไว้ให้พร้อม ได้แก่:
- ผ้าขนหนูสะอาดหรือผ้าเช็ดตัว
- สายไหมผ่าตัดที่ผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว (สำหรับตัดสายสะดือ)
- ลูกยางดูดน้ำมูกหรือหลอดไซริงก์ (สำหรับดูดน้ำมูกและของเหลวออกจากปากและจมูกของลูกแมว)
- หลอดไฟความร้อน (สำหรับให้ความอบอุ่นแก่ลูกแมวหากจำเป็น)
- นมทดแทนสำหรับลูกแมว (ในกรณีที่แม่แมวไม่สามารถเลี้ยงลูกได้)
สัญญาณการคลอดลูก
โดยทั่วไป แมวจะตั้งท้องประมาณ 63-67 วัน ก่อนคลอดลูก คุณอาจสังเกตเห็นสัญญาณบางอย่างที่บ่งบอกว่าแม่แมวจะคลอดลูกในไม่ช้า เช่น:
- หงุดหงิดและกระสับกระส่าย
- ลดน้ำหนัก
- คลื่นไส้และอาเจียน
- ลดการกินอาหาร
- พฤติกรรมซ่อนตัว
- สร้างรังสำหรับคลอดลูก
ขั้นตอนการคลอดลูก
เมื่อแม่แมวเริ่มคลอดลูก เธออาจแสดงอาการดังต่อไปนี้:
- หายใจหอบและกรน
- ทำท่าเบ่งคลอด (คล้ายกับการอาเจียน)
- เลียอวัยวะเพศบ่อยๆ
ระยะที่ 1 ของการคลอดลูก: ระยะเบ่งคลอด
ระยะนี้มักใช้เวลาหลายชั่วโมงหรืออาจถึงหนึ่งวัน ซึ่งเป็นระยะที่แม่แมวจะเบ่งคลอดลูกแมวออกมา สิ่งที่ควรทำมีดังนี้:
- ให้กำลังใจและปลอบแม่แมว
- หลีกเลี่ยงการรบกวนเว้นแต่จำเป็น
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่าแม่แมวมีน้ำสะอาดและสบายตัว
ระยะที่ 2 ของการคลอดลูก: ระยะขับลูก
เมื่อแม่แมวเบ่งแรงขึ้น ลูกแมวจะเริ่มออกมา โดยทั่วไปแล้วลูกแมวจะห่อหุ้มด้วยถุงน้ำคร่ำ เมื่อถุงน้ำคร่ำแตก แม่แมวจะเลียถุงน้ำคร่ำและกระตุ้นให้ลูกแมวหายใจ สิ่งที่ควรทำมีดังนี้:
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่าลูกแมวหายใจได้
- ใช้หลอดไซริงก์หรือลูกยางดูดน้ำมูกดูดน้ำมูกหรือของเหลวออกจากปากและจมูกของลูกแมว
- หากลูกแมวยังไม่หายใจ ให้ถูถูที่หน้าอกเบาๆ เพื่อกระตุ้นให้หายใจ
- ตัดสายสะดือห่างจากท้องลูกแมวประมาณ 2-3 เซนติเมตรแล้วผูกด้วยไหมผ่าตัด
ระยะที่ 3 ของการคลอดลูก: ระยะขับรก
หลังคลอดลูกเสร็จ แม่แมวจะขับรกออกมา ซึ่งมักจะตามหลังลูกแมวแต่ละตัว สิ่งที่ควรทำมีดังนี้:
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่ารกถูกขับออกมาครบทั้งหมด
- หากรกยังไม่ถูกขับออกมาภายใน 30 นาทีหลังจากคลอดลูก ให้พาแม่แมวไปพบสัตวแพทย์
การดูแลหลังคลอดลูก
การดูแลแม่แมว
- คอยดูแลแม่แมวอย่างใกล้ชิดในช่วง 24-48 ชั่วโมงแรกหลังคลอดลูก
- ให้แม่แมวพักผ่อนและเงียบสงบ
- ให้แม่แมวมีน้ำสะอาดและอาหารที่มีคุณภาพสูง
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่าแม่แมวไม่มีอาการตกเลือดหรือติดเชื้อใดๆ
การดูแลลูกแมว
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่าลูกแมวได้รับนมแม่ภายใน 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอดลูก
- ชั่งน้ำหนักลูกแมวเป็นประจำเพื่อตรวจสอบการเจริญเติบโต
- ทำความสะอาดรังสำหรับคลอดลูกและบริเวณโดยรอบเป็นประจำ
- พาลูกแมวไปพบสัตวแพทย์สำหรับการตรวจสุขภาพและการฉีดวัคซีน
การให้อาหารลูกแมว
หากแม่แมวไม่สามารถเลี้ยงลูกได้ คุณจำเป็นต้องให้นมลูกแมวด้วยนมทดแทนสำหรับลูกแมว นมทดแทนควรอุ่นถึงอุณหภูมิห้องและให้อาหารลูกแมวด้วยขวดนมหรือหลอดไซริงก์
ตารางให้อาหารลูกแมว:
| อายุลูกแมว |
ปริมาณนมครั้งละ |
จำนวนครั้งต่อวัน |
| 0-2 สัปดาห์ |
2-4 มล. |
ทุก 2-3 ชั่วโมง |
| 2-4 สัปดาห์ |
4-8 มล. |
ทุก 3-4 ชั่วโมง |
| 4-6 สัปดาห์ |
8-12 มล. |
ทุก 4-6 ชั่วโมง |
| 6-8 สัปดาห์ |
12-16 มล. |
ทุก 6-8 ชั่วโมง |
การป้องกันโรค
วัคซีน
พาลูกแมวไปพบสัตวแพทย์เพื่อรับการฉีดวัคซีนตามกำหนดเวลา การฉีดวัคซีนจะช่วยป้องกันลูกแมวจากโรคต่างๆ เช่น โรคหวัดในแมวและโรคหัดในแมว
การทำหมัน
เมื่อลูกแมวอายุประมาณ 6 เดือน ให้พาไปทำหมัน การทำหมันจะช่วยป้องกันการตั้งท้องที่ไม่พึงประสงค์ ลดความเสี่ยงของมะเร็งเต้านมและมดลูก และช่วยให้แมวมีชีวิตที่ยืนยาวและมีสุขภาพดี
เรื่องราวที่น่าสนใจ
เรื่องที่ 1: ลูกแมวตัวจิ๋ว
เจ้าของแมวตัวหนึ่งกำลังช่วยแม่แมวคลอดลูก ตัวแรกที่ออกมาเป็นลูกแมวตัวจิ๋วมากจนแทบมองไม่เห็น เมื่อพาไปพบสัตวแพทย์ ลูกแมวตัวนี้มีน้ำหนักเพียง 33 กรัม! แม้จะมีขนาดเล็ก แต่เจ้าตัวน้อยก็แข็งแรงและดื่มนมจากแม่แมวได้ตามปกติ ลูกแมวเติบโตขึ้นอย่างรวดเร็วและในที่สุดก็กลายเป็นแมวตัวโตและแข็งแรงที่รักการเล่นและกอดรัด
เรื่องที่ 2: การคลอดลูกแบบมาราธอน
แม่แมวตัวหนึ่งเริ่มคลอดลูกในตอนเช้าและคลอดจนถึงเที่ยงคืน เธอคลอดลูกทั้งหมด 8 ตัว แต่ละตัวมีสีและลวดลายที่ต่างกัน หลังจากทำงานหนักมาทั้งวัน ลูกแมวทั้ง 8 ตัวก็ปลอดภัยและแข็งแรง พวกเขาได้ซุกตัวอยู่กับแม่แมวและดื่มนมอย่างมีความสุข
เรื่องที่ 3: ลูกแมวซุกซน
เมื่อลูกแมวโตขึ้น พวกเขาก็เริ่มซุกซน ลูกแมวตัวหนึ่งชอบปีนขึ้นไปบนตู้หนังสือและโยนหนังสือลงมา ลูกแมวอีกตัวชอบเล่นซ่อนแฝงและกระโดดออกมาจากที่ซ่อนเพื่อทำให้พี่น้องตกใจ การได้เห็นลูกแมวเหล่านี้เล่นและสำรวจเป็นสิ่งที่ทำให้เจ้าของหัวเราะได้ทุกวัน
