มั่งมีด้วยธรรม มั่งคั่งด้วยปัญญา
คำนำ
ในยุคสมัยที่การแข่งขันสูงและเทคโนโลยีก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ปัญญาและคุณธรรมเป็นสิ่งสำคัญที่ผู้คนควรมี พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือ รัชกาลที่ 5 ได้ทรงพระราชทาน "ร 5 คาถา" ซึ่งเป็นหลักธรรมคำสอนอันล้ำค่าที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ เพื่อพัฒนาตนเองให้มีทั้งความมั่งคั่งทางวัตถุและความสุขทางจิตใจ
ร 5 คาถา คืออะไร
ร 5 คาถา เป็นพระบรมราโชวาทที่ รัชกาลที่ 5 ทรงประทานไว้ในหนังสือพระราชหัตถเลขาเรื่อง "ความสุขที่แท้" เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2427 มีเนื้อความดังนี้
"เจริญพร ด้วยปัญญา จงประหยัด อย่าฟุ่มเฟือย จงรักษาเวลา จงอย่าคดโกง จงอุตส่าห์ทั้ง 8 ประการนี้ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป พรทั้งหลายจักบังเกิด."
ความหมายของ ร 5 คาถา
ร 5 คาถา ประกอบด้วย 5 ข้อหลักการที่สำคัญ ได้แก่
-
เจริญพร ด้วยปัญญา หมายถึง การพัฒนาตนเองทางปัญญา มุมมองความคิด และความรู้
-
จงประหยัด อย่าฟุ่มเฟือย หมายถึง การใช้จ่ายอย่างมีเหตุผลและรู้จักเก็บออม
-
จงรักษาเวลา หมายถึง การให้ความสำคัญกับเวลาและใช้เวลาอย่างคุ้มค่า
-
จงอย่าคดโกง หมายถึง การซื่อสัตย์สุจริตทั้งต่อตนเองและผู้อื่น
-
จงอุตส่าห์ทั้ง 8 ประการ หมายถึง การมีความเพียรพยายามและความมานะบากบั่นในสิ่งที่กระทำ
ประโยชน์ของการประพฤติ ร 5 คาถา
การประพฤติตาม ร 5 คาถา ช่วยให้บุคคลได้รับประโยชน์มากมายทั้งทางโลกและทางธรรม ได้แก่
-
ทางโลก:
- มีความมั่งคั่งทางการเงินและวัตถุ
- มีสุขภาพแข็งแรงและอายุยืนยาว
- มีชีวิตความเป็นอยู่ที่สุขสบายและราบรื่น
-
ทางธรรม:
- มีความสุขทางจิตใจและความสงบภายใน
- มีปัญญาและความรู้ที่สามารถนำไปใช้แก้ไขปัญหาได้
- มีความเมตตาและความกรุณาต่อผู้อื่น
การประยุกต์ใช้ ร 5 คาถา ในชีวิตประจำวัน
ร 5 คาถา สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างหลากหลาย เช่น
-
เจริญพร ด้วยปัญญา: อ่านหนังสือ เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ฝึกฝนทักษะต่างๆ
-
จงประหยัด อย่าฟุ่มเฟือย: ทำบัญชีรายรับ-รายจ่าย ซื้อของเท่าที่จำเป็น หลีกเลี่ยงการกู้หนี้ยืมสินโดยไม่จำเป็น
-
จงรักษาเวลา: จัดตารางเวลาอย่างเหมาะสม ทำกิจกรรมตามเวลาที่กำหนด หลีกเลี่ยงการผัดวันประกันพรุ่ง
-
จงอย่าคดโกง: ซื่อสัตย์กับตนเองและผู้อื่น จ่ายหนี้ตรงเวลา ไม่เอาเปรียบหรือหลอกลวงผู้อื่น
-
จงอุตส่าห์ทั้ง 8 ประการ: ทำงานหนัก มุ่งมั่นกับสิ่งที่ทำ ฝ่าฟันอุปสรรคด้วยความอดทน
ตารางสรุปประโยชน์ของการประยุกต์ใช้ ร 5 คาถา
ประโยชน์ทางโลก |
ประโยชน์ทางธรรม |
มีความมั่งคั่ง |
มีความสุขทางจิตใจ |
มีสุขภาพแข็งแรง |
มีเมตตาและกรุณา |
มีชีวิตที่ราบรื่น |
มีปัญญาและความรู้ |
เทคนิคในการประพฤติ ร 5 คาถา
เพื่อให้การประพฤติตาม ร 5 คาถา มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น สามารถใช้เทคนิคต่างๆ ได้ดังนี้
-
ตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน: กำหนดเป้าหมายที่ต้องการบรรลุจากการประพฤติ ร 5 คาถา
-
สร้างนิสัยที่เป็นประโยชน์: ฝึกฝนให้เกิดนิสัยที่สอดคล้องกับ ร 5 คาถา เช่น การออมเงิน การรักษาเวลา การซื่อสัตย์
-
หาแรงบันดาลใจ: ค้นหาแรงบันดาลใจจากคำสอนของพระพุทธเจ้า ผู้อาวุโส และบุคคลที่ประสบความสำเร็จ
-
มีความอดทน: การประพฤติตาม ร 5 คาถา ต้องใช้เวลาและความอดทน อย่าท้อแท้หากเกิดความผิดพลาด
เรื่องราวสร้างแรงบันดาลใจ
-
เรื่องที่ 1: นาย A เป็นพนักงานบริษัทที่ประสบปัญหาการเงินอย่างหนัก เขาตัดสินใจเริ่มต้นประหยัดเงินตามหลัก "จงประหยัด อย่าฟุ่มเฟือย" และภายใน 1 ปี เขาสามารถปลดหนี้ได้ทั้งหมดและมีเงินเก็บก้อนหนึ่ง
-
เรื่องที่ 2: นาง B เป็นนักศึกษาที่บริหารเวลาไม่ดี ทำให้ผลการเรียนตกต่ำ เธอจึงเริ่มใช้หลัก "จงรักษาเวลา" ในการจัดตารางเวลาอ่านหนังสือ ผลปรากฏว่า เกรดของเธอดีขึ้นอย่างมาก
-
เรื่องที่ 3: นาย C เป็นเจ้าของธุรกิจที่มักประสบปัญหาสินค้าล่าช้า เขาตัดสินใจนำหลัก "จงอุตส่าห์ทั้ง 8 ประการ" ไปใช้ในการทำงานของพนักงาน ผลลัพธ์คือ สินค้าผลิตได้ตรงเวลาและนำมาซึ่งผลกำไรที่เพิ่มขึ้น
เรื่องเล่าขำๆ ที่แฝงแง่คิด
-
เรื่องที่ 1: มีชายคนหนึ่งที่ขี้เหนียวมาก เขาประหยัดเงินจนถึงขนาดไม่ยอมซื้อสบู่ใช้ จนวันหนึ่ง เขาไปหาหมอเพราะมีผื่นคันที่ผิว หมอถามเขาว่า "คุณไม่ใช้สบู่เหรอ" ชายคนนั้นตอบว่า "ผมประหยัดครับ ผมเอาเศษสบู่ที่ภรรยาผมใช้แล้วมาล้างตัว" หมอจึงพูดว่า "ถ้าคุณเอาเศษที่ภรรยาคุณใช้แล้วมาใช้ด้วย คุณก็คงไม่ต้องมาหาหมอหรอก"
-
เรื่องที่ 2: มีคนถามพระว่า "พระพุทธเจ้าตรัสรู้ได้อย่างไร" พระตอบว่า "เพราะพระพุทธเจ้ารักษาเวลา" คนนั้นจึงถามกลับว่า "พระพุทธเจ้ารักษาเวลาได้อย่างไร" พระตอบว่า "เพราะพระพุทธเจ้าไม่เคยปล่อยให้นาฬิกาปลุกทำงาน"
-
เรื่องที่ 3: มีผู้หญิงคนหนึ่งที่ไม่ค่อยซื่อสัตย์ เธอแต่งงานมา 3 ครั้ง สามีคนแรกเสียชีวิตด้วยอาการหัวใจวาย สามีคนที่สองเสียชีวิตด้วยอุบัติเหตุทางรถยนต์ สามีคนที่สามหนีไปกับผู้หญิงอื่น เพื่อนๆ ของเธอจึงถามเธอว่า "สามีของคุณเสียชีวิตเร็วมากเลยนะ เกิดอะไรขึ้น" เธอตอบว่า "ฉันไม่รู้ แต่ฉันรู้สึกว่ามีบางอย่างที่ฉันทำกับพวกเขาแล้วมันทำให้โชคไม่ดี"
ข้อคิดที่ได้จากเรื่องเล่าขำๆ
-
เรื่องที่ 1: การประหยัดเป็นสิ่งที่ดี แต่ต้องไม่มากเกินไปจนทำให้ตัวเองเดือดร้อน
-
เรื่องที่ 2: การรักษาเวลาเป็นสิ่งสำคัญมาก
-
เรื่องที่ 3: การซื่อสัตย์เป็นสิ่งที่ควรทำ ไม่ว่าในสถานการณ์ใด
ข้อผิดพลาดที่พบบ่อย
ในการประพฤติตาม ร 5 คาถา มีข้อผิดพลาดที่พบบ่อยบางประการที่ควรหลีกเลี่ยง ได้แก่
-
การแยกแยะประโยชน์ทางโลกและทางธรรม: หลายคนมักแยกแยะประโยชน์ของการประพฤติตาม ร 5 คาถา ออกจากกันโดยมองเพียงประโยชน์ทางโลกเท่านั้น แต่ในความเป็นจริง การประพฤติตาม **ร 5 คาถา